مقاومت به خشکی پنج گونه یونجه یکساله در شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه

در تحقیق حاضر تأثیر کم آبیاری بر صفت مقاومت به خشکی پنج گونه یونجه یکساله در منطقه اسلام آباد غرب از توابع استان کرمانشاه مطالعه شد. دو  سطح آبیاری(صفر و 100 درصد آبیاری)  به عنوان تیمار‏های اصلی و پنج گونه یونجه یکساله که در منطقه بصورت خودرو وجود دارند، به عنوان تیمار‏های فرعی در سه تکرار و در قالب طرح کرت‌های خرد شده در نظر گرفته شدند. نیاز آبیاری یونجه با استفاده از روش پنمن مانتیث و بر اساس نرم افزار CROPWAT بر مبنای داده‏های اقلیمی منطقه اسلام آباد غرب با در نظر گرفتن بازدهی 90 درصد برآورد شد. با استفاده از عملکرد محیط آبی و دیم شاخص‏های زیر به عنوان مقاومت به خشکی محاسبه شدند که عبارتند از: شاخص‏های میانگین هندسی بهره‏وری (GMP)، میانگین هارمونیک (MH)، بهره‏وری متوسط(MP)، تحمل به خشکی (TOL)، تحمل به تنش (SSI) و (DTi). تجزیه واریانس شاخص‏ها نشان داد که در ساختار داده‏ها برای اثر گونه، تنوع معنی‏دار وجود دارد، به همین دلیل اثر گونه در تمامی شاخص‏ها در سطح 1% معنی‏دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین‏ها برای شاخص تحمل به تنش نشان داد که گونه  minima بیشترین حساسیت به تنش و گونه‏های radiata و turbinata کمترین میزان حساسیت به تنش را داشتند. بنابراین گونه‏‏های  radiata و  turbinata مقاومترین گونه‏ها به تنش خشکی می‏باشند و گونه  هر چند در سطوح مختلف آبیاری عملکرد بالایی دارد، اما یک گونه حساس به خشکی است. با توجه به شاخص تحمل به خشکی گونه، کمترین میزان تحمل به خشکی را داشت گونه  بیشترین بهره‏وری متوسط ( (MPرا داشت. بر اساس شاخص‏های محاسبه شده می‏توان گونهrigidula  را در محیط‏های آبی و گونه  turbinata را در محیط‏های کم آبیاری و حتی دیم توصیه نمود. گونه‏های radiata  minima, و, orbicularis با توجه به قابلیت پایینی که از نظر تولید علوفه دارند در درجه دوم اهمیت نسبت به گونه‏های  turbinata وrigidula قرار گرفتند.